Kopytów 44A, 05-870 Błonie
Zwolnica to doskonały sposób na przełożenie napędu – pozwala zwiększyć moment obrotowy dopiero przy samych kołach napędowych, w związku z czym cały napęd pracuje mniej intensywnie. Zwolnice składają się z hydromotoru oraz przekładni zębatych. Dziś przyjrzymy się bliżej właśnie zębatkom oraz ich najczęstszym awariom.
Przekładnia to zestaw współpracujących ze sobą kół zębatych najczęściej w układzie planetarnym, a zębatka (tryb) – to jeden z tych elementów. Z zębatek korzysta m.in. planetarny układ napędowy, który jest najczęstszym rodzajem napędu w pojazdach i maszynach o gąsienicowym układzie jezdnym.
Planetarny układ napędowy składa się z:
Zestawu kół zębatych (satelit) – może ich być od 1 do 3 rzędów, a w każdym z nich znajduje się od 3 do 5 kół napędowych;
Zębatek pośrednich przenoszących siłę napędową pomiędzy poszczególnymi rzędami satelit;
Tzw. zębatki słonecznej/wałka atakującego w środku układu satelit.
Właśnie od takiego ułożenia wzięła się nazwa tego typu napędu – satelity krążą wokół centralnego wałka niczym planety wokół słońca. Im więcej rzędów znajduje się w danym układzie i im większa jest średnica zastosowanych w nim zębatek, tym większe jest jego przełożenie. Koła zębate takiej przekładni maleją wraz z oddalaniem się od łożysk głównych zwolnicy – rząd położony najbliżej nich będzie zawsze składał się z największych kół.
Zwolnice całościowo są wytrzymałymi i bardzo niezawodnymi elementami układu napędowego. Ich poszczególne elementy są niemal bezawaryjne. Skąd więc biorą się ich uszkodzenia? Odpowiedź jest prosta – zdecydowana większość awarii zwolnic jest spowodowana błędami w eksploatacji sprzętu.
operatorów po prostu zaniedbuje te elementy, m.in. ignorując niepokojące dźwięki dochodzące z wnętrza zwolnicy czy nie dbając o odpowiedni poziom oleju. W związku z tym zatrważająco często drobne awarie, które dałoby się bez problemu usunąć, prowadzą do poważnych uszkodzeń zwolnicy, a nierzadko również całych układów napędowych. Oto kilka przykładów najczęściej występujących usterek zębatek zwolnicy wraz z przyczynami ich powstawania:
Wszelkiego rodzaju ubytki w powierzchni zębów są najczęściej spowodowane nadmierną eksploatacją mechanizmu, zwłaszcza przy częstym (a zwykle niepotrzebnym) ruszaniu w przód i w tył. Na ten typ uszkodzeń najbardziej narażone są przekładnie o pojedynczym rzędzie kół zębatych.
Ścieranie się wałka powoduje luzy w mechanizmie, co można rozpoznać po dość charakterystycznych dźwiękach. Obluzowane części mogą się przemieszczać, uszkadzając kolejne elementy. Za ścieranie się wałków odpowiadają głównie zanieczyszczenia znajdujące się w oleju/smarze.
Czyli w praktyce całkowite unieruchomienie zębatek. Do zapieczenia dochodzi, gdy w układzie jest zbyt mało oleju i podda się go zbyt intensywnej pracy, co doprowadzi do wytworzenia się niezwykle wysokiej temperatury i ogromnego tarcia.
Łożyska całych zwolnic mogą ulec wytarciu, jeśli podwozie maszyny nie jest odpowiednio konserwowane. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do odsłonięcia kulek łożyska i przemieszczenia obudowy hydromotoru wskutek akumulacji zanieczyszczeń.
Zewnętrzne wycieki oleju pojawiają się, gdy dojdzie do zużycia lub pęknięcia uszczelek w obudowie silnika jazdy. Jeśli tylko dojdzie do takiej sytuacji, należy jak najszybciej wymienić uszczelki i wymienić olej – zaniedbanie tej czynności grozi zapieczeniem zębatek i poważnym uszkodzeniem napędu maszyn.
Planetarny układ napędowy wykorzystujący zębatki to najczęściej spotykane przełożenie napędu w zwolnicach znajdujących zastosowanie w maszynach gąsienicowych. Prawidłowo eksploatowany układ tego typu jest praktycznie bezawaryjny i może działać sprawnie przez wiele lat. Natomiast zaniedbany może prowadzić do poważnych uszkodzeń, po których naprawa zwolnicy będzie całkowicie niemożliwa. W skrajnych przypadkach konieczna może być nawet wymiana całej jednej strony układu napędowego. Aby uniknąć awarii, wystarczy regularnie sprawdzać stan zwolnic, dbać o odpowiedni poziom oleju, wymieniać zużyte uszczelki oraz przerywać pracę, jeśli ze zwolnicy zaczną się wydobywać dziwne dźwięki. Dzięki temu można uniknąć sporych kosztów naprawy/wymiany urządzenia.
Jeśli szukasz wytrzymałych zwolnic wysokiej jakości, sprawdź ofertę naszego sklepu – w Track Motor znajdziesz napędy jazdy do koparek gąsienicowych ponad 50 różnych marek z całego świata.
