Żeby koparki gąsienicowe mogły sprawnie i szybko poruszać się w trudnym i zróżnicowanym terenie muszą być wyposażone w solidny i wydajny napęd. Przekładnie zębate są powszechnie stosowane w wielu rodzajach maszyn budowlanych. Zaletą tego typu mechanizmu jest wytrzymałość, cicha praca oraz duża sprawność w przenoszeniu dużych momentów obrotowych. Istotną częścią zwolnicy jest zębatka pośrednia, która przekazuje napęd pozostałym elementom układu. Czym jest ta zębatka i jaką pełni funkcję?
Zębatka zwolnicy wraz z pozostałymi elementami takimi jak koła planetarne czy koło pierścieniowe tworzy planetarny układ napędowy. Zębatka pośrednia znajduje się na dysku pierwszego rzędu satelitów. Od ilości setów redukcyjnych zależy liczba zębatek pośrednich. W przekładniach planetarnych mających dwa rzędy satelitów zamontowana jest jedna zębatka pośrednia natomiast jeśli w danym układzie znajdują się trzy sety redukujące, zwolnica składa się z dwóch zębatek pośrednich.
Zębatka pośrednia odpowiedzialna jest za przenoszenie właściwego momentu obrotowego. Wprawienie w ruch zębatki pośredniej powoduje obrót zazębiających się z nią kół zębatych. Mechanizm taki sprawia, że cały układ napędowy pracuje wydajnie i pod mniejszym obciążeniem. Ten rodzaj napędu jest powszechnie wykorzystywany w maszynach budowlanych o gąsienicowym układzie jezdnym, czy automatycznych skrzyniach biegów.
Zębatka pośrednia zwolnicy stanowi kluczowy element satelitarnego układu przenoszenia napędu. Obracająca się zębatka pośrednia ma styczność ze wszystkimi elementami znajdującymi się w rzędzie satelitów, przez co jest narażona na większe ryzyko awarii niż pojedyncze koło zębate. Zębatka zwolnicy ma dużą prędkość obrotową, co wpływa na jej wytrzymałość i żywotność.
Na wydajność zębatki pośredniej wpływ ma odpowiedni poziom oleju przekładniowego, który odpowiedzialny jest m.in. za właściwe odprowadzenie ciepła czy zmniejszenie tarcia w zwolnicy. Ścieranie się poszczególnych elementów przekładni może doprowadzić do ukruszenia się części zębatki i wystąpienia poważnej awarii.
Jeśli w trakcie prowadzenia prac budowlanych usłyszymy charakterystyczny trzask dochodzący z okolic zwolnicy, mamy prawo przypuszczać, że ma to związek z pracą przekładni planetarnej. Intensywne eksploatowanie maszyn budowlanych, praca w trudnych warunkach atmosferycznych mogą spowodować, że zęby elementów przekładni staną się bardziej ostre i nie będą już efektywnie pracować.
Z kolei, jeżeli podczas pracy koparki nie słychać nic niepokojącego, ale silnik nie przekazuje mocy na gąsienicę może być to spowodowane usterką elementu odpowiedzialnego za transfer napędu pomiędzy poszczególne rzędy satelitów. Ponadto pęknięcia uszczelnień hydromotoru mogą doprowadzić do wycieku oleju hydraulicznego, który może doprowadzić do zapieczenia się zębatki.
Jeśli chcemy, żeby nasze maszyny wyposażone w przekładnię planetarną pracowały długo i bezproblemowo musimy dokonywać regularnych przeglądów technicznych. Nie bez znaczenia jest również stosowanie zgodnych z zaleceniami producenta olejów i filtrów. Natomiast jeżeli dojdzie już do awarii koparki, używajmy do naprawy części sprawdzonych producentów.
Pośrednia zębatka zwolnicy wprawia w ruch koła zębate w przekładni planetarnej. Od jej pracy i kondycji zależy sprawność i wydajność całego układu napędowego. Liczba zębatek pośrednich w danym hydromotorze może być różna i zależy od budowy przekładni zębatej. Zębatka pośrednia zwolnicy narażona jest na liczne awarie spowodowane wyciekami oleju czy wypracowaniem. W celu ochrony elementów zwolnicy zaleca się przeprowadzanie regularnych przeglądów technicznych.
